Lên ngôi Phocas

Năm 602, đã xuất hiện tình trạng bất ổn trong các quân đoàn lê dương do cuộc cải cách nhằm giảm bớt chi phí nuôi quân. Mauricius đã ra lệnh cho quân đội Balkan, sau chiến dịch chống lại người Avar tới trú đông trên bờ bắc sông Danube, đối diện ranh giới dòng sông không được bảo vệ. Quân đội gần như ngay lập tức nổi loạn và hành quân vào thủ đô với sự dẫn đầu của Phocas. Chỉ trong vòng một tháng, chính phủ Mauricius sụp đổ ngay tức khắc, hoàng đế thoái vị và bỏ trốn khỏi thành phố, khiến cho phe "Xanh" ở Constantinopolis đã hân hoan tôn Phocas làm hoàng đế. Phocas đã đăng quang trong nhà thờ Thánh Gioan Tẩy Giả và người vợ Leontia được phong chức danh Augusta. Vì Mauricius vẫn còn chút mối đe dọa đối với Phocas nên khi lên ngôi ông đã ra lệnh sai người lôi Mauricius ra khỏi nơi trú ẩn trong tu viện ở Chalcedon đem ra xử tử cùng với sáu người con trai. Thi thể của họ đều bị quăng xuống biển và đầu thì được đem ra thị chúng ở Constantinopolis trước khi Phocas tiến hành chôn cất di hài của người tiền nhiệm sùng đạo của mình đúng theo nghi lễ Thiên Chúa giáo.

Triều đại của Phocas đã được dân chúng hoan nghênh rộng rãi lúc đầu vì việc giảm bớt thuế má vốn đã rất cao dưới thời Mauricius. Những bức thư khen ngợi nhã nhặn thái quá từ Giáo hoàng Gregory I đã xác nhận điều này. Chính Giáo hoàng thấy rõ sự thừa nhận của ông về cuộc cải cách mà ông đã bắt đầu. Điển hình như cải cách ruộng đất của Giáo hội tại Ý và đặc biệt là ở Sicilia rồi sau đến lượt Ai Cập do Thượng phụ Chính Thống giáo tiến hành. Cuộc cải cách còn đặt thêm chức quan "rectores" kiểu như quan viên phụ trách quản lý điền trang lớn (gọi là latifundia) và loại bỏ tất cả các loại thầu khoán và những kẻ trung gian ăn bám chuyên bóc lột tá điền, đẩy họ vào cảnh túng quẫn trong khi đục khoét lợi tức của địa chủ. Giáo hội cần tiền để chi trả cho các bệnh xá, nhà hộ sinh, trại trẻ mồ côi - tất cả cơ sở hạ tầng xã hội mà nhà nước đã để lại cho giới giáo sĩ. Tuy vậy Phocas phải đối mặt với sự phản đối tăng cao trong triều và được nhiều người coi là một "kẻ dân túy". Cuộc đảo chính của ông là sự thay đổi chế độ hung bạo đầu tiên ở Constantinopolis kể từ khi được Constantinus thành lập. Ông được cho là đã đáp lại sự phản đối này với sự tàn ác, bị cáo buộc giết chết hàng ngàn người trong một nỗ lực để giữ quyền kiểm soát của chính phủ. Chẳng có tài liệu lịch sử nào được viết dưới thời Phocas còn tồn tại đến nay, khiến cho các học giả phải tìm kiếm thông tin trong các nguồn sử liệu được viết dưới thời những hoàng đế kế nhiệm sau này.